Iniciativa që vjen për ndërgjegjësimin mbi kompleksitetin e sigurisë
Iniciativa që vjen për ndërgjegjësimin mbi kompleksitetin e sigurisë
Në Universitetin Europian të Tiranës është zhvilluar workshopi me temë “Modelimi i çështjeve të sigurisë”, i cili në fokus ka sigurinë si një koncept kompleks që nuk flet vetëm për mbrojtje, siguri publike dhe inteligjencë, por edhe siguri ekonomike, kibernetike, mjedisore, ushqimore, shëndetësore, fizike etj.
Siguria, gjithmonë e më shumë, po vlerësohet si një çështje shumë e rëndësishme, por edhe delikate. Në të njëjtën kohë koncepti i sigurisë vjen me kuptime të ndryshme për jo vetëm për hartuesit e implementuesit e strategjive dhe politikave, por edhe për studiuesit, analistët dhe institucionet shtetërore dhe akademike.
Koncepti i sigurisë është kthyer në preokupim për dekadat pas përfundimit të Luftës së Ftohtë, i cili gjithashtu mund të cilësohet si pikë referimi për një shumicë shkollash të larmishme të mendimit në studime të sigurisë. Siguria, si koncept, ka ndjerë zhvillime në gjerësi dhe thellësi. Në gjerësi nuk flitet vetëm për mbrojtje, siguri publike dhe inteligjencë, por edhe siguri ekonomike, kibernetike, mjedisore, ushqimore, shëndetësore, fizike etj. Në thellësi nga dimensioni ndërkombëtar dhe kombëtar ka hyrë qartas në siguri të individit si baza e të gjitha formave të tjera të sigurisë. Aq i përhapur termi siguri sa sot gjendet edhe aty ku më parë nuk imagjinohej: në psikologji, financa, informacion,. etj. Kuptimi përfundimtar i sigurisë është i papërcaktuar sepse fushëveprimi i tij vazhdon të zgjerohet çdo ditë. Natyra elastike e konceptit të sigurisë tërheq kuptime dhe qëndrime të ndryshme. Ai mbulon në mënyrë të barabartë nocionin e sigurisë kombëtare, sigurinë ndërkombëtare dhe konceptin e sigurisë njerëzore.
Në këtë kuadër në Universitetin Europian të Tiranës është zhvilluar workshopi me temë “Modelimi i çështjeve të sigurisë”. Përgjegjësi i Departamentit të Shkencave Sociale të Aplikuara, Prof. Asoc. Dr. Roland Lami, një nga inciatorët kryesorë të këtij workshopi, shprehet se kjo nismë vjen në kuadrin e nevojës për një ndërgjegjësim mbi kompleksitetin që shfaq sot siguria.
“Ky workshop synonte që të bënte bashkë akademikë, studiues, specialistë, drejtues të nivelit të lartë, të cilët kanë ekspertizë, njohje mbi fushën, apo prekin nga fusha e sigurisë. Kjo nismë vjen në kuadrin e nevojës për një ndërgjegjësim mbi kompleksitetin që shfaq sot siguria, e cila nuk lidhet vetëm dhe thjesht me mbrojtjen, rendin dhe kibernetikën, por është më gjerë se kaq, siç është ajo e sigurisë ushqimore, mjedisore, shëndetësore, humane e kështu me radhë. Në këtë kuptim tentuam që zëri i specialistëve, i ekspertëve, i akademikëve të gjejë gjuhën e përbashkët mbi nevojën që ka për ta thelluar më tej njohjen mbi problemin që shfaq specialiteti i sigurisë sot në Shqipëri dhe më gjerë, dhe ajo çfarë është më e rëndësishme, sa i përgjigjet oferta akademike këtyre sfidave apo këtyre kompleksiteteve që shfaq kompleksiteti i ekspertit të sigurisë. Të mos harrojmë që është një numër relativisht i lartë i të punësuarve që mbulojnë çështjet e sigurisë dhe një pjesë e mirë e tyre mjaftohen në kualifikim vetëm me module apo trajnime, ku ndërkohë eksperienca jonë e zhvilluar apo me demokraci të konsoliduar na tregon që siguria duhet ngritur në nivel universitar dhe pasuniversitar. Në këtë kuptim, u zhvillua dhe ky takim, i cili do të pasohet dhe me një konferencë më të zgjeruar, më të thelluar shkencore në muajin prill ose maj.”
Lami thekson se në kontekstin shqiptar, siguria është ende një temë jo fortë e diskutuar në tërësinë e elementëve të shumtë që ajo përfshin ndaj edhe ky workshop vjen si një iniciativë për t’ju përgjigjur kësaj tendence.
“E vërtetë është, sepse siguria tek ne ende vazhdon të perceptohet si para 20 apo 30 vitesh. Gjykohet që për çështjet e sigurisë mund të flasë apo mund të preokupohet vetëm mbrojtja, rendi apo deri diku politika, kur ndërkohë zhvillimet, eksperiencat tregojnë që janë hapur fronte të reja, të cilët kërkojnë përgjigje, kërkojnë kualifikim, ato që lidhen me shëndetësinë, me mjedisin, me shëndetin, me humanitetet, me kibernetikën, dhe është bërë shumë komplekse dhe diverse siguria për të marrë përgjigje dhe për të reaguar. Në këtë kuptim erdhi dhe iniciativa për të nisur këtë takim.”
Qëllim i këtij workshopi është fokusimi në çështje të rëndësishme kombëtare dhe komunitare të sigurisë duke përfshirë programet akademike, sfidat e përbashkëta dhe specifike sipas fushave, dhe idenë për qëndrime sa më të përafërta.
Ndërkohë, Universiteti Europian i Tiranës ka nisur procesin e rishikimit të kurrikulave akademike edhe për studimit e sigurisë. Ky rishikim po identifikon kufizimet, por edhe mundësitë në këtë fushë me qëllimin; rekomandimin e një kornize që përfshin komponentë të rëndësishëm të fushës së sigurisë; nevojën për të forcuar lidhjet midis shkencës dhe vendimmarrjes, sigurimi i urave për shkëmbimin e njohurive dhe informacioneve me problematikat aktuale. Në zbatim të kësaj ideje synon të përfshijë një seri konsultimesh me ekspertë, modelimin e kurrikulave dhe vlerësimin e nevojave në një kornizë të re.