Libri i UET PRESS/ Rapsodia e pjatave të chef Alfred Markut

Një rrëfim për jetën, një kërkim të rrënjëve të kulinarisë shqiptare dhe receta që vijnë si një vepër arti. Një libër ku shija gërshtohet me të ushqyerit e shëndetshëm. Është hera e parë që UET Press sjell një libër të këtij lloji, i cili lind si bashkëpunim i Fakultetit të Shkencave Mjekësore Teknike të Universitetit Europian të Tiranës, Qendrës së Projekteve UET dhe chef Alfred Markut.

Kishte zgjedhur Festën e Luleve për të përuruar librin e tij të parë. Rapsodia e chef Alfred Markut, e mbledhur në një pjatë, të pazakontë. Me shije fëmijërie, aromë të një rrugëtimi jete nga vendlindja, në veri të Italisë dhe një rikthim në shtëpi si një gatim tradicional bërë me rrënjë dashurie, zgjim i të gjitha shqisave me delikatesën e ushqimit gourmet, si një eksperiment i suksesshëm për herë të parë në Shqipëri… Është ky kombinimi i pagabueshëm i një kompozitori të kuzhinës me një përvojë që e kapërcen shkollën dhe shkon drejt e në shpirtin e shijuesit.

I emocionuar, Alfred Marku ndau me miqtë e pranishëm në mjediset e restorant Rapsodisë ngasjen që pati për të sjellë një libër. “Rapsodi në Pjatë”, nuk është thjesht një libër me receta, tha drejtuesja e shtëpisë botuese Uetpress, Suela Mino, duke treguar kujdesin e postashëm me të cilin është punuar ky libër. “Çdonjëri gatim vjen i titulluar, ilustruar dhe rrëfyer me përkushtimin e imtësishëm të chef Fredit, çka e shndërron “Rapsodi në pjatë” në një album të festës familjare shqiptare, me aromat, shijet e ngjyrat që kanë shenjuar fëmijërinë e secilit prej nesh dhe vijnë të freskëta e sfiduese në trendin e kuzhinës moderne.” Një lloj bildungsroman, që rrëfen sesi gatuhet një chef; ai që çdo vështirësi prej emigranti, pa dritare mundësish, çdo sallë kuzhine të restoranteve dhe hoteleve ku punoi, e ktheu në një shkollë. Edhe kur chef-at me të cilët punoi nuk ishin fort të gatshëm të ndanin sekretet e zanatit, ai i bëri të tijat.

Nëse do ta shihte jetën e tij si një film, mund të titullohej “Pjatalarësi që u bë chef”.

Chef-i që u dha hoteleve të turizmit elitar në veriun italian, yje Michelin. Pranë tij, edhe në mbrëmjen e promovimit, ku nuk munguan pjatat me fantazi të chef Fredit, gjithmonë gruaja. Mira, krahu i djathtë, ndau po aq emocione sa i shoqi, kur pa të përmbushur ëndrrën e tij për një libër, i cili vjen si një kombinim mes fantazisë dhe mjeshtërisë së chef-it, me kërkimin e gjatë e të thellë në traditën gastronomike të disa krahinave të Shqipërisë.

Krijimi i pjatave të reja e bën të duket si një zot i zhytur brenda universit të tij. Procesi i krijimit i ngjan disi atij të një kompozitori në pentagram, ndërsa pjatat e përfunduara e të pagëzuara plot me imagjinatë duken si piktura abstrakte, kubiste, impresioniste, ekspresioniste… Shpërthim ngjyrash, shijesh e aromash është ajo që lexuesi gjen në faqet e këtij botimi luksoz, që e bën edhe shtëpinë botuese universitare të vijë ndryshe. Është hera e parë që UET Press vjen me një libër të këtij lloji, i cili lind si bashkëpunim i Fakultetit të Shkencave Mjekësore Teknike të Universitetit Europian të Tiranës, Qendrës së Projekteve UET dhe chef Alfred Markut. Recetat e tij, që ka vendosur t’i ndajë me të gjithë, pa ruajtur sekrete (ndoshta ka ruajtur vetëm ato që një chef i ka të brendësuara aq intimisht sa është e pamundur t’i ndajë me të tjerët), nuk janë si një mëkat i grykës apo i stomakut, por kujdesen së pari të jenë të shëndetshme.

“Mjekësia dhe kulinaria kanë histori të gjatë bashkëjetese”, shkruan mjeku i njohur Isuf Kalo në parathënien e librit “Rapsodi në Pjatë”. Në jo pak raste, kanë qenë në konflikt mes tyre. “Përdorimi nga mjeshtrit kulinarë, me synim rafinimin e shijes së ushqimit, të substancave si kripa, sheqeri, yndyrat shtazore apo i salcave, piperit, erëzave e pikantëve të tjerë, ka sfiduar rekomandimet e mjekësisë për profilaksinë dhe mjekimin e disa sëmundjeve gjerësisht të përhapura, si hipertensioni arterial, diabeti, obeziteti e arteroskleroza, sëmundjet gastrointestinale etj.”, shkruan më tej Kalo, i cili është themeluesi i Fakultetit të Shkencave Mjekësore Teknike, në UET.

Por, siç thotë më tej ai, në parathënien e librit, dietologjia dhe kulinaria janë shndërruar në shkenca dinamike të dobishme jo vetëm për shëndetin, por edhe për mirëqenien shpirtërore dhe kënaqësinë estetike e emocionale të qytetarëve. “Ato po pleksen me artin kreativ në mënyrat plot fantazi të gatimit e të paraqitjes estetike bashkëkohore, duke ruajtur me delikatesë edhe traditat e zakonet shekullore vendore të ushqyerjes dhe gatimit”, shkruan mjeku i njohur. Kalo thotë se edhe chef Alfredi, me recetat e tij në restorantin “Rapsodia”, performon të njëjtën filozofi të gatimit befasues, frymëzuar nga tradita, sjellë me kreativitet e art dhe kuruar me dashuri.

I pranishëm në promovimin e librit ishte edhe Pirro Prifti, pedagog i Fakultetit të Shkencave Mjekësore Teknike në UET, i cili vlerësoi dimensionin e shëndetit publik në punën e një mjeshtri të kuzhinës dhe rëndësinë e gërshetimit të shijes me të ushqyerit e shëndetshëm.

Mbrëmja në “Rapsodia” vijoi si një festë e luleve, pjatave origjinale që mbanin firmën e pangatërrueshme të chef Alfredit dhe muzikës së mirë me Orgesa Zaimi dhe bandën e saj. Një Rapsodi e mbledhur në pjatë, nga një kompozitor i shijes si Alfred Marku, recetat e të cilit vijnë për lexuesin si një buqetë e freskët me rrënjë Shqipërie dhe degë fantazie, që e bëjnë një pjatë të duket si një vepër e vërtetë arti.