Mentorshipi i karrierës. IEP certifikon 125 drejtues gjimnazesh

Instituti Europian Pashko, në kuadrin e projektit Youth Activism+, zhvilloi një program trajnues për drejtues dhe psikologë të shkollave të mesme nga i gjithë vendi, me në fokus këshillimin e karrierës për maturantët

Këshillimi i karrierës është një koncept shumë i gjerë, duke filluar që nga informimi dhe orientimi në lidhje me një program të caktuar studimi, e deri tek eksplorimi i mundësisë së punësimit apo rritjes në karrierë brenda një institucioni.

Bashkëpunimet midis UET dhe gjimnazeve në të gjithë Shqipërinë, në fakt nuk janë një risi, por një traditë tashmë e mirëkonsoliduar prej disa vitesh. Në këtë kuadër, Instituti Europian Pashko në bashkëpunim me Universitetin Europian të Tiranës zhvilloi trajnimin e mentorshipit të maturantëve për drejtuesit e shkollave të mesme. Ky program trajnimi kishte në thelb orientimin e karrierës së maturantëve duke filluar që nga informimi dhe orientimi në lidhje me një program të caktuar studimi, e deri tek eksplorimi i mundësisë së punësimit apo rritjes në karrierë brenda një institucioni. Në rastin konkret, duke iu referuar këtij trajnimi, këshillimi i karrierës nënkupton informimin e të rinjve në lidhje me mundësitë e ndryshme të studimit që ata kanë, nënkupton parashtrimin apo eksplorimin e secilës alternativë studimi, nënkupton dhënien e përgjigjeve mbi shqetësime apo pyetje që ata kanë.

Si orientohen maturantët shqiptarë drejt karrierës?

Për të gjetur karrierën e duhur, maturanti duhet të kuptojë më së miri profilin e studimeve që duhet të zgjedhë dhe nëse aftësitë përputhen me interesat për atë profil studimi. Një maturant mund të dëshirojë të arrijë arkitekturën duke menduar se ai është i mirë në vizatim, por në realitet arkitektura ka shumë më tepër se kaq, ku shpeshherë studentët nuk arrijnë të gjejnë veten dhe ose e ndërrojnë degën e studimit në fund të vitit të parë, ose më keq akoma ata vazhdojnë pa dëshirën më të vogël duke ulur ndjeshëm interesin për degën që kanë zgjedhur.

Në fakt nuk ka një formulë të qartë apo të pandryshueshme në lidhje me faktin se cila dominon në zgjedhjen që të rinjtë bëjnë – pasioni apo e ardhmja / punësimi. Në disa raste, të rinjtë janë të prirur vetëm nga pasioni i tyre, në raste të tjera janë prindërit të cilët influencojnë dhe bëjnë që ata të ndikohen totalisht prej tyre, pavarësisht dëshirës, pasionit apo mendimit që të rinjtë kanë mbi të ardhmen apo mbi mundësitë e punësimit. Në vitet e fundit është vënë re një prirje apo interesim më i lartë i të rinjve mbi mundësitë e punësimit që secili program studimi ofron. Kjo është e lidhur ngushtë edhe me diskutimet mediatike apo të rrjeteve sociale, të cilat gjithashtu kanë ndikimin e tyre te të rinjtë.

Gjatë trajnimit, Prof. Asoc. Dr. Tomi Treska, i cili njëkohësisht është dhe pedagog i edukimit në UET, u shpjegoi 125 drejtuesve dhe psikologëve të shkollave të mesme se këshillimi për karrierë në sisteme të ndryshme edukimi zhvillohet në forma të ndryshme. Në disa vende zhvillohet së bashku me orientimin për sipërmarrjen si kurrikul e integruar. Në disa vende të tjera zhvillohet si kurrikul e integruar në kurrikulat e lëndëve shoqërore dhe në disa vende të tjera, këshillimi për karrierën zhvillohet si aftësi ndërkurrikulare nëpërmjet fushave kurrikulare dhe lëndëve të tjera.

“Pikëpamja e trajtimit të koncepteve fillon me orientimin, vazhdon me këshillimin dhe niveli më i lartë duhet të jetë edukimi. Maturantët vetëm po orientohen në gjimnazet tona. Koncepti i karrierës duhet të ndërtohet mbi bazën e konceptit të edukimit dhe në kuptimin tim duhet të fillojë që nga klasa e parë, sepse ka të bëjë me aftësinë e identifikimit të nevojave, ka të bëjë me prioritizimin e nevojave, ka të bëjë me procesin e vendimmarrjes, ka të bëjë me njohjen e vetvetes, me atë që u quajt këtu vetëvlerësim dhe e gjitha kjo duhet të jetë një proces linear që nga klasa e parë dhe deri në maturë. Që të mos jemi përpara një vendimmarrjeje të vështirë në prag të çdo maturanti për të përcaktuar drejtimin e tij në jetë”, shtoi profesor Treska.

Ndërkohë, Përgjegjësi i Departamentit të Psikologjisë, Edukimit dhe Sporteve, Prof. Asoc. Dr. Edi Puka, u shpjegoi të pranishmëve rolin që ka mjedisi shkollor në vendimmarrje dhe në veçanti ku flitet për karrierën profesionale, siç është zgjedhja e programit të studimit dhe universiteti.