Open Lecture në UET/ Ish-drejtori i Policisë së Shtetit, Gledis Nano: Pengu im, shqiptarët e mbetur në Siri

Çështjet e sigurisë në Shqipëri ishin në qendër të një leksioni të hapur në Universitetin Europian të Tiranës nga ish-drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Gledis Nano. Tashmë pjesë e auditorëve si lektor, pas largimit nga radhët e uniformave blu, Nano analizoi për studentët disa prej elementëve, faktorëve apo aktorëve që cenojnë sigurinë tonë fizike apo aspekte të tjera jetësore.
Përveçse siguria është tema e ditës, për shkak zhvillimeve ndërkombëtare, MSc. Gert Metani, tha se ka edhe një arsye tjetër për ta bërë pjesë të auditorëve në UET. “E kam ftuar si një model, si një shembull, si një mentor, dhe si një njeri që ka hequr ato që kam kaluar dhe unë në polici, por në një shkallë më të madhe për shkak të pozicionit drejtues që ka mbajtur.” Duke kujtuar zhvillimet gjatë kohës që drejtonte, por edhe mënyrën se si ai u përball me institucionet, që sollën shkarkimin e tij, pedagogu Dokt. Fitim Zekthi e cilësoi qëndrimin e Nanos si përpjekjen e parë në 35 vite për të krijuar një Polici Shteti të pavarur.

Si oficer karriere, drejtues i disa institucioneve, fillimisht i Drejtorisë së Antiterroit, e më pas i Policisë së Shtetit (tetor 2021- gusht 2022), pjesë e disa operacioneve të rëndësishme, Nano ndau me studentët jo vetëm aspekte teorike të sigurisë, dinamikave dhe sfidave aktuale, por raste konkrete nga puna në terren.
Një prej këtyre operacioneve, shumë i përfolur për kohën në media, ishte riatdhesimi i shqiptarëve nga kampi famëkeq Al Hol në Siri. Në 2021-in, si drejtues i Antiterrorit, Nano shkoi vetë në Siri duke kthyer 19 shqiptarë.

“Aty pamë traumat e shkaktuara këtyre fëmijëve në zonat e luftës”, tha ai për studentët, duke sqaruar se ishte shumë e vështirë që këta persona të rehabilitoheshin, prandaj puna e skuadrës nuk mbaroi me kthimin fizik në atdhe por vijoi deri në normalizimin e jetës së tyre.
Ai rrëfeu se i ka mbetur peng fakti që nuk shkon dot sërish për të marrë shtetasit te tjerë shqiptarë, fëmijë dhe gra të bllokuar në Sirinë lindore. Kjo, jo vetëm për shkak se duhet më shumë vullnet dhe këmbngulje institucionale, por edhe për arsye se situata në Siri është ende e destabilizuar me ndryshimet e fundit dhe rrëzimin e regjimit të Bashar al-Assad.

“Nëse do të më jepej mundësia do të shkoja prapë, jo për heroizëm sepse kam bërë detyrën si punonjës Policisë së Shtetit dhe kam bërë atë që do të bënte çdo prind”, tha Nano.
Duke folur për sigurinë kombëtare, Nano theksoi se vendi ynë mbetet target i sulmeve dhe aktiviteteve dashakeqëse të aktorëve shtetërore e jo shtetërorë në dëm të interesave të qytetarëve tonë. Sipas tij, aktivitet malinje (aktivitetet e spiunazhit) janë “armët” që përdorin shtetet e tjera kundër Shqipërisë me qëllim dëmtimin e progresit që kemi apo për të dëmtuar interesa të caktuara të vendit.

“Nga ajo që kam kaluar në punë, sidomos kur isha drejtor i Antiterrrorit, kemi pasur raste që qarqe të caktuara kërkonin destabilitet në situata të caktuara në Shqipëri.”
Nano u ndal më tej në rastin e shtetasit grek Kostandin Kacifas, i cili humbi jetën në 2018-ën në Bularat, pas një përplasjeje me policinë, duke thënë se ai u trajtua nga qarqe të caktuara greke si hero. Duke e hasur këtë qëndrim edhe në radhët e kolegëve të policisë fqinje, Nano tha se “ka persona të indoktrinuar me atë politikën e mbrapshtë të shtetit të tyre. Kjo ndodh edhe në Serbi, Iran, Rusi etj., që nuk duan të zhvillohet vendi ynë.”

Shqetësuese për të mbeten aktivitetet e spiunazhit klasik apo kibernetike të këtyre vendeve, që duan të dinë çdo gjë që ndodh në Shqipëri, në të gjithë sistemin financiar, ekonomik, atë të policisë, të shërbimit të brendshëm dhe të jashtëm. Prandaj ai këshilloi të rinjtë e të gjithë ata që punojnë në institucione të caktuara, me informacione sensitive, të mbrojnë integritetin e vetes por edhe të Shqipërisë. “Për fat të keq, shërbimet e vendeve ë tjera që ne i cilësojmë armike, këtu janë ulur këmbëkryq dhe nesër në një të ardhme mund ta përdorin”.

Një tjetër çështje në të cilën u ndal ish-drejtori i Policisë ishte migracioni, shumë i përhapur vitet e fundit, pasi përveç qytetarëve që lëvizin për arsye ekonomike, ka edhe elementë apo persona me rrezikshmëri të lartë, të cilët udhëtojnë për arsye specifike dhe misione të caktuara. “Në një hetim intensiv ne vërtetuam që pjesë e grupimeve të migracionit të paligjshëm ka edhe persona që vijnë nga zona e konfliktit si pjesëmarrës në formacione luftarake terroriste, të regjistruara nga OKB-ja”.
Sipas tij, ky nuk është një emigracion ekonomik siç ishte ai i shqiptarëve në vitet 1990-të, por ka elementë të rrezikshëm, nëse këta persona që kryejnë sulme terroristë kalojnë nga vendi ynë. “ Nëse do të ketë një rast të tillë, do të cenohet pjesa e integrimit, pasi BE do të thotë se nuk se kemi siguri në kufij.”

Mesazhi i fundit i Nanos, në mbyllje të leksionit të hapur, ishte ndërgjegjësimi dhe edukimi sa më i mirë i brezave të rinj. “Edukim, jo vetëm në sensin e të shkuarit në shkollë, por në kuptimin e të qenit njeri dhe të kuptuarit se çfarë është e mirë për secilin prej nesh dhe se çfarë është e mirë apo në dëm të vendit ku kemi pranuar të jetojmë.